DHAPS  (Digital Helpdesk Art & Public Space) is een digitale helpdesk voor opdrachtgeverschap van kunst in de publieke ruimte, ontwikkeld door Kenniscentrum LAPS van de Gerrit Rietveld Academie. DHAPS bevat praktische informatie in de vorm van een stappenplan. Hierin wordt uitgelegd en geïllustreerd hoe een kunstproject in opdracht tot stand komt en wat daarbij de mogelijkheden en valkuilen zijn. Ook biedt DHAPS een database waar opdrachtgevers professionele bemiddelaars van kunstprojecten in de publieke ruimte kunnen vinden. Daarnaast toont DHAPS een groot aantal voorbeelden van geslaagde kunstprojecten in Nederland. Uiteindelijk wil DHAPS een breed kennisplatform zijn voor kunst in de publieke ruimte in Nederland. Zo wil het een bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van kunst in opdracht.

De urgentie voor een website voor de opdrachtgeving van kunst in de publieke ruimte is hoog. Institutionele kennisplatforms op dit gebied, zoals SKOR | Stichting Kunst en Openbare Ruimte en veel CBK’s, zijn opgeheven of wegbezuinigd. Hierdoor is er versnippering ontstaan in het veld van kunst en de publieke ruimte. Nederland heeft een rijke traditie als het gaat om openbaar toegankelijke kunstprojecten. DHAPS wil opdrachtgevers, bemiddelaars en kunstenaars helpen bij de totstandkoming van nieuwe projecten, met een eenvoudig te raadplegen website met informatie over standaardprocedures, profielen van bemiddelaars en projecten.

Op dit moment is Kenniscentrum LAPS (Lectoraat Art & Public Space) van de Gerrit Rietveld Academie bezig met het verder ontwikkelen van DHAPS 2.0. Deze versie van de website zal dezelfde praktische informatie bevatten over kunst in de publieke ruimte en zal tevens een platform zijn voor opdrachtgevers, bemiddelaars en kunstenaars om met elkaar in contact te treden en in discussie te gaan over kunst in de publieke ruimte.

In de projectenmap kunt u kunstprojecten vinden die in de publieke ruimte in Nederland zijn gerealiseerd. De map bestaat uit projecten die zijn gecoördineerd door professionele bemiddelaars, in opdracht zijn verricht door verschillende soorten opdrachtgevers of te vinden zijn in het archief van SKOR | Stichting Kunst en Openbare Ruimte. U kunt in de projectenmap onder andere zoeken op type project, type opdrachtgever, titel project, kunstenaar, jaartal, plaats en nog veel meer.

In de database met bemidde­laars kunnen vooral opdracht­­gevers, maar ook andere geïnteres­­seerden, profielen vinden van profes­sionele bemidde­laars van kunst­­projecten in de publieke ruimte.
De profielen bestaan uit de contact­­gegevens van de bemidde­laars en statements, waarin ze duidelijk maken wat zij opdracht­­gevers kunnen bieden. Daarbij tonen de bemiddelaars kunst­­projecten die zij in de publieke ruimte hebben gerealiseerd of in de nabije toekomst zullen afronden.

In het stappen­plan wordt uitgelegd hoe een kunsproject in de publieke ruimte tot stand komt en wat daarbij de mogelijk­heden en val­kuilen zijn. Deze hand­leiding is met name bedoeld voor opdracht­gevers, maar informeert verder iedereen die belang­stelling heeft. Ze heeft de vorm van een stappen­plan, door de tijd heen, waarbij geen strakke volgorde geldt. Elke stap staat voor een onderdeel, dat ergens in het proces een plek moet krijgen. En omdat het kunst­werk en de specifieke situatie altijd nieuw zijn, wordt elk project en elk proces ook ter plekke vorm gegeven.

Blog

29 . 3 . 2016
'Een beeldenpark in de winter'

Routes

Ontdek kunst in openbare ruimte en kies een van de routes van onze experts.


Broken Circle. Spiral Hill

De Amerikaanse land art-kunstenaar Robert Smithson (1938-1973) kwam in 1971 naar Nederland om in het kader van de vooruitstrevende tentoonstelling ‘Sonsbeek Buiten de Perken’ een land art-project te realiseren. Zijn oog viel op het hoogveengebied in Drenthe. In een zandgroeve tussen Weerdinge en Emmerschans vond hij de locatie waar hij zijn ‘Broken Circle. Spiral Hill’ realiseerde. Dit werk – dat sinds de eerste oplevering in 1971 al verschillende keren werd gerestaureerd – is een uniek kunstwerk in Nederland omdat het één van de weinige land art-projecten van Smithson is die zijn blijven bestaan.
De land art ontstond als kunststroming in de Verenigde Staten aan het begin van de jaren zestig, maar ook enkele Europese kunstenaars sloten zich erbij aan. Robert Smithson werd in de Verenigde Staten een belangrijke representant van de stroming. Een ander beroemd werk van hem is de ‘Spiral Jetty’ in het Great Salt Lake in Utah. Hoewel land art een verzamelterm is geworden voor een groot aantal verschillende soorten kunstwerken zoals ‘process art’, ‘ecological art’ en ‘environmental art’, kan als algemene tendens worden opgemerkt dat alle kunstenaars zochten naar een context voor kunst buiten het reguliere, museale circuit. Op zoek naar een nieuwe definitie van kunst vonden deze kunstenaars in de natuur een nieuw referentiekader dat hen in staat stelde zich af te zetten tegen de gevestigde, museale cultuur.

Beschrijving Bemiddelaarsrol

-

Broken Circle. Spiral Hill

Kunstenaar(s): Robert Smithson
1971
Locatie(s): Zandafgraving De Boer, Emmerhoutstraat 150, Emmen, Drenthe

Opdrachtgever: Sonsbeek Buiten de Perken
Bemiddelaar: Geen

Robert Smithson, Broken Circle. Spiral Hill (1971)
Geen, Broken Circle. Spiral Hill (1971)

Theo Tegelaers

Veertig jaar nadat Robert Smithson in een zandafgraving bij Emmen Broken Circle/Sprial Hill maakte voor Sonsbeek Buiten de Perken in 1971, nam zijn vrouw Nancy Holt contact op met SKOR. Ze wilde de film die de kunstenaar destijds over het werk maakte graag afmaken. Smithson filmde zijn earthworks altijd vanuit een vliegtuig of helikopter, als documentatie en integraal onderdeel van zijn werk.

Tegelaers vertelt dat Holt zo’n dertig minuten aan ruw beeldmateriaal had over het maakproces van land art project Broken Circle/Spiral Hill (2011), dat ze zelf ooit had gefilmd. Niet alle vooropgezette scenario’s waren uitgevoerd, omdat er niet genoeg tijd en financiële ondersteuning was en de kunstenaar in 1973 overleed in een vliegtuigongeluk in Texas tijdens een zoektocht naar een nieuwe locatie voor een van zijn werken.

Tegelaers vertelt over een nauwe samenwerking met Holt om de film Breaking Ground: Broken Circle/Spiral Hill van Smithson af te maken. “Samen met achtergelaten documenten en aanwijzingen van Smithson voor regie en montage konden we een nieuwe film samenstellen. We maakten nieuwe opnames in het voorjaar van 2011 waarin we de stem van de kunstenaar verwerkten. De eigenaren van de zandgroeve hadden Broken Circle/Spiral Hill onderhouden. Zo maakten we een reconstructie van Smithson’s ideeën en van wat het werk zou kunnen zijn.”

Het werk van Smithson gaat over de samenwerking tussen kunst en natuurlijke processen. De kunstenaar worstelde met de zwerfkei die hij op zijn werkgrond tegenkwam. Hoorde deze bij het werk of niet? Hij heeft hem uiteindelijk laten liggen als verwijzing naar de historie van het landschap, de ijstijd.

Tegelaers vertelt over de verschillende fases die het werk doorging te midden van de natuur. “In die zin is dat altijd wel een spanning in Smithson’s werk. Niets heeft een definitieve vorm, het zijn processen die altijd in beweging zijn. Het werk van de Amerikaanse kunstenaar is geen stilstaand moment, maar een krachtig spel.”

Tom van Gestel

Veertig jaar nadat Robert Smithson in een zandafgraving bij Emmen Broken Circle/Sprial Hill maakte voor Sonsbeek Buiten de Perken in 1971, nam zijn vrouw Nancy Holt contact op met SKOR. Ze wilde de film die de kunstenaar destijds over het werk maakte graag afmaken. Smithson filmde zijn earthworks altijd vanuit een vliegtuig of helikopter, als documentatie en integraal onderdeel van zijn werk.

Tegelaers vertelt dat Holt zo’n dertig minuten aan ruw beeldmateriaal had over het maakproces van land art project Broken Circle/Spiral Hill (2011), dat ze zelf ooit had gefilmd. Niet alle vooropgezette scenario’s waren uitgevoerd, omdat er niet genoeg tijd en financiële ondersteuning was en de kunstenaar in 1973 overleed in een vliegtuigongeluk in Texas tijdens een zoektocht naar een nieuwe locatie voor een van zijn werken.

Tegelaers vertelt over een nauwe samenwerking met Holt om de film Breaking Ground: Broken Circle/Spiral Hill van Smithson af te maken. “Samen met achtergelaten documenten en aanwijzingen van Smithson voor regie en montage konden we een nieuwe film samenstellen. We maakten nieuwe opnames in het voorjaar van 2011 waarin we de stem van de kunstenaar verwerkten. De eigenaren van de zandgroeve hadden Broken Circle/Spiral Hill onderhouden. Zo maakten we een reconstructie van Smithson’s ideeën en van wat het werk zou kunnen zijn.”

Het werk van Smithson gaat over de samenwerking tussen kunst en natuurlijke processen. De kunstenaar worstelde met de zwerfkei die hij op zijn werkgrond tegenkwam. Hoorde deze bij het werk of niet? Hij heeft hem uiteindelijk laten liggen als verwijzing naar de historie van het landschap, de ijstijd.

Tegelaers vertelt over de verschillende fases die het werk doorging te midden van de natuur. “In die zin is dat altijd wel een spanning in Smithson’s werk. Niets heeft een definitieve vorm, het zijn processen die altijd in beweging zijn. Het werk van de Amerikaanse kunstenaar is geen stilstaand moment, maar een krachtig spel.”